TABLE DES MATIERES
Enfance
Jeunesse
“Tu seras Sultan”
Sultanat de Mourad
Magie
Avènement
Absolutisme
Gangrène
Le Victorieux
Ali-Suavi
Le Congrès de Berlin
Ingratitude
Yildiz
Le Harem
Egypte et Arménie
Préliminaires
Politique Intérieure
Les Allemands en Turquie
Guilaume II
Massacres
Dans les rues de Constantinople
Après l’orage
Incident d’Alcove
Promettre et tenir
Le Sultan rouge
Mort de Mourad
Union et Progrès
La fin d’un règne
La fin d’une vie
Préface du Colonel Léon Lamouche
Աբդուլ Համիդ II
1842 թ., Ստամբուլ – 1918 թ., Ստամբուլ
Աբդուլ Համիդ II-ը օսմանյան Թուրքիայի սուլթանն էր 1876–1909 թթ-ին. նրա օրոք հայոց ազգային-ազատագրական շարժումները ճնշելու թուրքական ավանդական քաղաքականության մեջ սկզբնավորվել են զանգվածային կոտորածները:
Աբդուլ Համիդ II-ը կառավարման սկզբնական շրջանում եղել է բարենորոգումների և սահմանադրական կարգի կողմնակից. 1876 թ-ի դեկտեմբերի 23-ին հռչակել է օսմանյան սահմանադրությունը: Սակայն 1878 թ-ին ցրել է խորհրդարանը, հաստատել ռազմաոստիկանական վարչակարգ, որը հայտնի է «զուլում» անունով: Դաժանորեն ճնշել է բուլղարների, մակեդոնացիների, արաբների, հայերի ազատագրական շարժումները, հաստատել է խիստ գրաքննություն, արգելել «ազատություն», «իրավունք», «հավասարություն», «Հայաստան» և նման այլ հասկացությունների գործածությունը: 1890-ական թվականներին պանիսլամիզմը (համաիսլամականություն) Օսմանյան կայսրությունում հիմնական քաղաքական ուղղությունն էր, որի հիմքում իսլամ դավանող ժողովուրդների քաղաքական միավորման և պանթուրքիզմի՝ թուրքալեզու ժողովուրդներին մեկ պետության մեջ միավորման գաղափարախոսությունն է:
Աբդուլ Համիդ II-ի օրոք շարունակվել է Օսմանյան կայսրության անկումը. Անգլիան գրավել է Կիպրոսն ու Եգիպտոսը, Ֆրանսիան՝ Թունիսը: 1877–78 թթ-ի ռուս-թուրքական պատերազմի հետևանքով ազատագրվել են եվրոպական մի շարք ժողովուրդներ, Ռուսաստանին են անցել Կարսը, Արդահանը և Բաթումը: Սան Ստեֆանոյի և Բեռլինի պայմանագրերով (1878 թ.) սուլթանը պարտավորվել է բարենորոգումներ կատարել Թրակիայում, Մակեդոնիայում, Ալբանիայում և երկրի հայաբնակ նահանգներում: Սակայն դրան հետևել են հայերի կոտորածները, որոնք մեծ չափերի են հասել 1894–96 թթ-ին. բնաջնջվել է ավելի քան 300 հզ. մարդ: Դա արևմտահայության առաջին ցեղասպանությունն էր: Ջարդերն իրագործել են թուրքական զորքերը և հատուկ ստեղծված հեծելագնդերը, որոնք սուլթանը կոչել է իր անունով` «համիդիե»:
Այդ արյունալի գործունեության համար Աբդուլ Համիդին տվել են Կարմիր սուլթան մականունը: Երիտթուրքերի հեղաշրջումից (1908 թ.) հետո Աբդուլ Համիդը հարկադրված վերականգնել է 1876 թ-ի սահմանադրությունը, սակայն 1909 թ-ի մարտի 31-ին իր կազմակերպած հեղաշրջման անհաջող փորձից հետո՝ ապրիլի 28-ին, գահազրկվել է և աքսորվել:
| Year | 1936 |
|---|---|
| Number of pages | 243 |
| Secondary title | BIBLIOTHEQUE HISTORIQUE |
| Tertiary title | Le Sultan Rouge |
| Editor | Payot |
| Editor's City | Paris |
| Support's Format | 22x14 |
| Tags | |
| Types of work | |
| Langs |
|
Français
English
Español
հայերէն
